'Buna kentsel dönüşüm değil, kentsel ihanet denir'

Bursa'mızın derman bulunamayan derdi, bitmeyen çilesi, dile getireni çok, icraat yapanı az olan en önemli meselesi, kentsel dönüşüm. 1999 depremin üzerinden 25 yıldan fazla zaman geçti. Bu süre içerisinde 6 Şubat 2023 asrın felaketi başta olmak üzere, ülkemiz çok sayıda depremle sarsıldı, binlerce canımızı kaybettik. Dört bir yanı 30-50 yıllık binalarla dolu, nüfusu üç buçuk milyona dayanmış, Türkiye'nin 4. büyük kenti Bursa'da nüfusun yüzde 60'ından fazlası olası bir depremde ölüm tehlikesi ile iç içe yaşamaya devam ediyor.

Kentsel dönüşüm ile yenilenmesi gereken mahallelerde, birkaç müteahhidin eski binaları yıkarak yaptığı yeni binalar haricinde herhangi bir faaliyet yok. Müteahhitler de doğal olarak kendilerine para kazandıracak bölgelerde bunu yapıyor; rant olmayan yerde müteahhit de yok.

ESDER’in (Esnaf Ve Sanatkârlar Derneği Bursa Şubesi) gerçekleştirdiği toplantıya konuk olan İnşaat Yüksek Mühendisi ve Saadet Partisi Bursa Milletvekili Mehmet Atmaca, kentsel dönüşümle ilgili nokta atışı açıklamalarda bulundu. Mesleği gereği konuya hakim bir isim olan Atmaca’nın bir türlü hakkıyla yapılamayan kentsel dönüşüm ve kısmen de olsa yapılan yeni binalarla ilgili ciddi eleştirileri var. "Yapılan kentsel dönüşüm sorunları çözen değil, arttıran bir konumda çünkü nüfusa göre belirlenmeden yapılıyor, aynı alanda nüfus artışına sebep oluyor, buna kentsel dönüşüm değil kentsel ihanet denir" diyen, Atmaca söylediklerinde haklı.

Dar sokaklardan oluşan şehrimizde, yıllar evvel yapılmış olan tek katlı ya da 2-3 katlı binalar yıkılıyor yerlerine 6-7 katlı apartmanlar yapılıyor. Şehir merkezinde yoğunlaşan bu yapılaşma başta otopark sorunu olmak üzere çocuk parkları, sosyal tesisler, yeşil alanlar olmak üzere birçok problemi kartopu gibi büyütüyor. Birkaç örnek verecek olursak, yıllar evvel birkaç katlı evlerden oluşan, Çarşamba, Altıparmak, Setbaşı, Namazgah, Maksem, Gazcılar, Ulu Mahalle, Kiremitçi Mahallesi gibi bölgelerde günümüzde ne araç park edecek yer, ne çocukların nefes alacağı çocuk parkı ne de doğru düzgün kaldırım mevcut.

Buralardaki mülk sahipleri ve 80'li, 90'lı, 2000'li yıllarda buralara giren müteahhitler konuya tamamen rant amaçlı yaklaştı. Bu dönemlerin belediyeleri de geleceğe yönelik hesaplama yapmadan isteyene inşaat ruhsatlarını verdi. Sonuç itibariyle Bursa'nın birçok mahallesi geriye dönüşü neredeyse imkânsız sıkıntıları yaşamaya başladı.

Mehmet Atmaca'nın dile getirdiği diğer bir mesele de "Uygulamanın böyle devam etmesi halinde ileride ciddi anlamda, daha büyük bir kentsel dönüşüm yapmak gerekecek. Kentsel dönüşüm planları, 50-100 yıl ileriye dönük tasarımlarla yapılmalı" şeklinde. Teşhis doğru, belediyeler kentsel dönüşüm konusuna daha ciddi projelerle yaklaşmalı.

Bitişik nizam ve yüksek katlı binalar için şehir merkezinde yapım izni verilmemeli. Nasıl olmalı diyerek birkaç örnek vermemiz gerekirse, TOKİ'nin yaptığı yerleşim bölgelerine giderek biraz zaman geçirmek yeterli. Zamanı olanlar önümüzdeki günlerde Hamitler TOKİ ya da Kestel TOKİ'ye gidip göz atabilir. Geniş cadde ve sokaklar, bol yeşil alan, çocuk parkları ve spor alanları, fazlasıyla otopark kapasitesi, kendi bünyesinde bulunan anaokulundan, liseye kadar okullar, sağlık ocağı gibi tüm ihtiyaçlar planlı şekilde yapılmış. Demek ki isteyince olabiliyor.

Vatandaş, kentsel dönüşüme ihtiyacı olan mahalleleri için belediyelerden geniş kapsamlı projeler oluşturup kendilerine sunulmasını bekliyor. Kentsel dönüşüm için yapılması gerekenler bir türlü yapılamıyor olsa da mahallesinin dönüşüm planını maket halinde görecek vatandaş, bununla bile mutlu olmaya razı.

SAĞLICAKLA KALIN