Asırlık Osmanlı kumaşı yeniden moda oldu

Binlerce yıllık geçmişi ve tarihi yapıları ile turistlerin gözde mekânı haline gelen Gaziantep'in yöresel kumaşı olan kutnu büyük ilgi görüyor.

Tüm zamanların en parlak kumaşlarından biri olarak bilinen Gaziantep'e özgü kutnuya olan ilgi son dönemlerde arttı. Özellikle kutnu kumaşının dünyaca ünlü moda devleri tarafından fark edilmesi Osmanlı kumaşı olarak da bilinen kutnuyu yeniden gündeme taşıdı.

Geçmişte moda olan giyim stilleri, desenler veya kumaşlar modacılar tarafından tekrar kullanılarak günümüze uyarlanabilirken, kutnu kumaşı da 14'ncü yüzyıldan gelerek günümüze hareketli bir giriş yaptı.

Saray kumaşı olarak bilinen ve Osmanlı padişahlarının kaftanlarında kullanılan kutnu kumaşına ilginin artması ve dünyaca ünlü olan moda firmaları tarafından kullanılmaya başlaması ustaları yeni modeller üretmeye yönlendirdi. Osmanlı'da saray kumaşı olarak kullanılan ve son zamanlarda yeniden yaygınlaşmaya başlayan kutnu kumaşına ilginin artmasıyla elbise, fistan, ayakkabı, terlik, şal, eşarp, atkı ve hediyeli torba gibi daha pek çok ürün yapılıyor. Gaziantep'i ziyarete gelen yerli ve yabancı turistlerin en çok aldığı eşyaların başında bir birinden güzel Mardin yöresel kıyafetler geliyor. Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve tarihi İpekyolu üzerinde bulunan Gaziantep'in asırlık yöresel kumaşı olan kutnu dünyaya tanıtılmaya başlanırken, kente gelen yerli ve yabancı ziyaretçiler, yöresel kıyafet satan dükkanların yolunu tutuyor. Özellikle son yıllarda genç kızlar moda seçimini artık yöresel kıyafetlerden yana tercih ediyor.

Türkiye'de yalnızca Gaziantep'te dokunan kutnu kumaşında makineleşmeye meydan okuyan nadir ustalardan biri olan 64 yaşındaki Abdulkadir Mekki, 50 yıldır aynı tezgahta dokuma yapıyor. 5 yaşında başladığı mesleğinde ilk kez kullandığı kutnu dokuma tezgahını o günden beri bırakmayan ve 60 yıldır aynı tezgahta dokuma yapan Mekki'nin kutnu kumaşlarından dokuduğu ürünlere özellikle son dönemlerde gençler yoğun ilgi gösteriyor. Osmanlı'dan günümüze kadar devam eden mesleklerden biri olan kutnu dokumacılığının Gaziantep'te yıllarca önemli bir geçim kaynağı olarak kullanıldığını hatırlatan Mekki, kentte bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıdaki işletmede üretilen kutnu kumaşının kent için önemli bir değeri olduğunu belirtti. Tarihi Yeni Han'da kutnu üretimi yapan Mekki, kutnu kumaştan üretilen yöresel kıyafetleri yeniden tasarlayarak modern hayata kazandırdığını söyledi.

“Gaziantep'te halen kutnu kumaş üretimi yapılmaktadır” 5 yaşından beri Gaziantep kültürü olan kutnu kumaş üretimi yaptığını belirten Mekki, “Kutnu kumaş yüzyıllardır yani 16'ıncı yüzyıldan bu yana kullanılan bir kumaştır. Konya Selçukluları döneminden bu yana kutnu kumaşı kullanılmaya başlanmış, daha sonra Osmanlı döneminde de Suriye Selçukluları, Halep, Hama ve Humus kentinde kullanmışlar. Cumhuriyet döneminde de bir dönem Bursa ve daha sonra da Gaziantep'te kutnu kumaşı üretimi yapılmıştır. Gaziantep'te halen kutnu kumaş üretimi yapılmaktadır” dedi.

Gaziantep'teki kutnu dokumacılığın üretime geçmesinin 1929 yılında Türklerin Suriye'den Anadolu'ya geçmesi ile başladığını, ilk dokuma ustasının dedesinin babası olan ve Suriye'den gelen Abdulvahap Mekki olduğunu söyleyen Mekki, geçmişte padişah kaftanlarının dikilmesi nedeniyle saray kumaşı' adıyla anılan kutnu dokumalar olduğunu ve bir süre sonra kadın-erkek tüm halkın, özellikle de varlıklı kişilerin giyimde kullandığı kumaş haline geldiğini kaydetti. “Kutnu her alanda kullanılmaktadır” Kutnunun çözgülerinin ipek, atkılarının pamuk ipliğinden saten örgü ile dokunduğunu bildiren Mekki, “Kutnu her alanda kullanılmaktadır. Bir ülkeyi temsil eden bayrak kumaşı ve bir orduyu temsil eden sancak kumaşı, gelinlik kızların çeyizleri, erkeklerin damatlık kıyafetinde kutnu vardır. Yani bebek doğar kutnu kullanılır, ölene kadar da her alanda kutnu kullanılan bir kumaş türüdür” ifadelerine yer verdi.

“İnşallah gençlerimize öğretebilirsek ve okulunu da açabilirsek kutnu kumaşı üretimi devam edecektir” kutnu kumaşını geleceğe taşıyarak hem Gaziantep'in hem de Türkiye'nin bu değerli mirasını koruma ve tanıtma hedefinde emin adımlarla ilerlediklerini belirten Mekki, “Gaziantep'te, Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Valiliğinin, Kültür ve Turizm Bakanlığı nezdinde kutnu kumaşı için başlattığı çalışmlar devam ediyor. İnşallah gençlerimize öğretebilirsek ve okulunu da açabilirsek kutnu kumaşı üretimi devam edecektir” şeklinde konuştu. “Son dönemde kutnu kumaşı daha modernize oldu” Kutnu kumaşından yeni tasarımlar ve modern kullanımlarla uyarlamalar yaptıklarını belirten Mekki, “Son dönemde kutnu kumaşı daha modernize oldu. yatak örtüsünden tutun kravata kadar ve fıstık kesesi, ev tekstili ve giyim alanında da kutnu kumaşı kullanarak çeşitlilik kazandırdık. Kutnu kumaşı her türlü alanda kullanılıyor. Ayakkabı, terlik, çanta ve turistik amaçlı alanlarda kullanılıyor. kutnuyu anneannelerimiz, babaannelerimiz yüzyıllardır kullanmışlardır. Kutnu kumaşın kullanım alanı da çok gelişmektedir. Trakya'dan tutun da orta Anadolu'ya kadar her bölgenin ve her yörenin kendine özgü kumaşları var. Kutnu kumaşı da Gaziantep'indir. Gaziantep'in dışında kutnu kumaşı üretimi yapılan başka bir il yoktur” ifadelerini kullandı.

“Kutnu kumaşı Gaziantep'e özgü bir kumaştır” Yöresel kumaş kutnunun kalitesinden ve fiyatından memnun olduğunu dile getiren müşterilerden Nur Bozkurt, “Kutnu kumaşı Gaziantep'e özgü bir kumaştır. Yazın senin, kışın sıcak tutar. Kutnu kumaşa oranın ilgi benim çok dikkatimi çekti. Bende her zaman şal ve ceket tarzı kutnu elbiseler alıyorum. Kutnu kumaşından yapılan çeşitler çok fazla, istediğim her renk ve çeşidi de burada bulabiliyorum. Kutnu kumaşı 1900'larda tercih edilen bir kumaş çeşidiymiş. Ninelerimizin, dedelerimizin zamanında çok tercih ediliyormuş. Geçmişimizi bugüne taşıyalım” diye konuştu.