Egzoz sesi, yüksek korna, asker uğurlaması, yüksek korna, inşaat sesi, komşu gürültüsü, düğün eğlenceleri, restoranda ve eğlence mekânlarından yayılan dayanılmaz gürültüler. Bedensel ve ruhsal rahatsızlıklara yol açan gürültü terörüne karşı vatandaşların hakları neler?
Gün içinde pek çok kez gürültüye maruz kalıyoruz. Sesten rahatsız oluyorsunuz ama ses de çıkaramıyorsunuz. Sineye çekiyoruz. Gürültüye maruz kalınca uyarmak yerine uzaklaşıyoruz. Sağlık uzmanları gürültüye maruz kalmanın baş ağrısı başta olmak üzere kasılmalara yol açtığına dikkat çekiyor. Peki gürültü çıkarmanın hapis cezasına varan yaptırımları olduğunu biliyor musunuz? Gürültünün cezası ne? Mağdurlar neler yapabilir?
PARA CEZASI VE İDARİ YAPTIRIMLAR
Mevcut kanunlara göre kasıtlı çıkarılan gürültü 'kabahat' kabul ediyor. Hem idari para cezası hem de adli yaptırımlar bulunuyor. Sözgelimi inşaatta aşırı gürültüyle ilgili belediyeye şikayette bulunulduğunda idari para cezası devreye girebiliyor; dahası gerekirse inşaatın durdurulması konusunda tedbirler de alınabiliyor. İnşaat ve eğlence mekanı gürültüsünün 44 bin TL cezası var. Çevre mühendislerinin yaptığı ölçümler sonucu gürültüyü yapanlara idari yaptırımlar da söz konusu olabiliyor.
Aslında Türkiye'de kanunlar gürültüyü önleyecek kanunlar düzenlenmiş. Sözgelimi sizi taciz ederse uzaklaştırma kararı çıkartabilirsiniz. TCK'ya göre kasti gürültü çıkaranlara hapis cezası bile mümkün.
GÜRÜLTÜYE KARŞI HAKLARIMIZ NELER?
Habertürk'e konuşan avukat Cengiz Hortoğlu gürültüye uygulanacak hukuki yaptırımlarla ilgili şunları anlattı: Başkasının sağlığına zarar verecek şekilde ses yapan insanlar için TCK'nın 183. maddesi 2 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörüyor. Huzur ve sükunu bozanlar için 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verebiliyor. Olmayacak bir saatte matkap kullanarak apartman sakinlerini rahatsız etme durumunda 1461 TL ceza söz konusu.
BELİRLENEN SAATLERDE TADİLAT YAPILABİLİR
İnsanlar hangi saatler arasında tamirat yapabilir. Apartman yönetmeliğine göre akşam 19.00 sabah 07.00 arası yüksek ses yapmak yasak. Mesela mutfakta, yatak odasındasınız komşudan bir ses geliyor, bunun desibel oranı 35'dir. Bunu geçtiği anda suç. Oturma odasında 60, mutfak ve banyoda 75 desibel. Bunu geçtiği anda suç. İnsanların dinlenme saatleri dışında, Pazar ve resmi tatiller haricinde çalışabilirsiniz. Böyle bir ses yaparsanız yaptırımlara maruz kalırsınız. Israrlı şekilde devam ederse uzaklaştırma kararı aldırabilirsiniz. Evinden uzaklaştırılıyor.
GÜRÜLTÜ YAPAN DAİRESİNİ KAYBEDEBİLİR!
Gürültü yapan komşunuzun dairesini elinden alabilirsiniz. Kat Mülkiyeti Kanunu'nda çok ağır bir madde var. Apartmanda oturan insanlar birbirlerinin haklarına saygı göstermek zorunda. Diyelim ki göstermedi. Apartman yöneticileri ve kat malikleri bir araya gelir oy çokluğuyla gerekirse bu daireyi satın alma yoluna giderler. Mahkemeye giderseniz, uyarır, devam ederse idari para cezası verir. Yine devam ederse bilirkişi tespitte bulunur mahkeme kararı ile parayı bankaya yatırır daireyi satın alırsınız. Diyelim ki sitedekiler yanaşmıyor bunu siz tek başınıza bile o kişinin dairesini elinden alabilirsiniz.
ASIL ÇÖZÜLMESİ GEREKEN SOSYAL BOYUT
Tazminat talepleri bizde çok önemsenmez görünür. Sizi uykusuz bırakan, ikaz etmenize sert cevap verme karşılığında manevi tazminat davası açabilirsiniz. Bunun da çok etkili olacağına inanıyorum. Bizde her sorunu yasayla çözme çabası var. Asıl çözülmesi gereken sosyal boyut. Hayatı boyunca dans etmemiş, müzik dinlememiş olan adamın trafikte birisiyle kavga yapması daha kolaydır. Hayatın bütününde ahenk olan insanın trafikte de, evinde de düzenlidir. Trafikte şiddet uygulayan insan evinde de uygular.
HANGİ NUMARALARA ŞİKAYET EDİLEBİLİR?
Mesela TCK'da egzozla ilgili harika bir madde var. 4412 TL para cezası var. Alo 181, 153, 155 ve 156, polis, jandarma, belediye ve çevre müdürlüğü arayabilirler. Bu bir işletme ise 40 bin liranın üzerinde ceza ödemek durumunda. Yeni yapılan binalarda sesle ilgili izolasyon yapmak zorunda müteahhitler. Bunu da belirtmek istiyorum.
YALNIZLAŞTIRMA CEZASI İŞE YARAYABİLİR
Avukat Cengiz Hortoğlu, sosyal yaptırımların da işe yarayacağını belirterek kendisinin yaşadığı bir örneği anlattı: Sitemizde her akşam alkollü gelen ve naralar atan bir komşumuz vardı. Ona yalnızlaştırma yaptırımı uyguladık. Bir yere geliyor voleybol sahasına herkes çıkıp boşaltıyordu. Sonra bana geldi, 'Ben bir hata yaptım, bir daha kimseyi rahatsız etmeyeceğim' dedi. Özür dilemesi güzel davranıştı. Tekrar toplandık. Sorun yaratan insanları mahkemeye vermek yasal haklardır elbette. Ancak 'yok sayma' kadar etkili hiçbir yaptırımın olmadığını gördüm. Sorun yaratan kişiye 1 hafta selam vermeyin, göreceksiniz ki yargıya gitmeye gerek olmadan ya oradan gidecek ya da oradan gidecek.